İSTANBUL’UN MEZARLARI – OPTİK BAŞKAN
2020, Yarışma – Katılımcı
Proje Ekibi: İlgi Karaaslan, Mert Ayaroğlu, Ulus Çimen
Optik Başkan, Mehmet Işıklar’ı çok farklı şekillerde anlatabilir, tanımlayabiliriz. Öğretmen, taraftar, abi, kardeş, sokak hayvanlarının dostu, zorda kalanlara elini uzatan bir yardımsever ve bu liste uzayıp gider. Ama herhalde onu en iyi tanımlayacak ifade; siyah beyaz renklere olan sevdasıyla beraber Beşiktaş’a, semtine, mahallesine hissettiği aidiyetti, o Beşiktaş’lıydı, mahalleliydi. Kısa süren öğretmenlik macerasını sonlandırmaya karar verdiğinde ailesinin “oğlum ilerde tayinin İstanbul’a çıkar” telkinleri bile yetmemişti Optik Başkan’a. Tekrar vurdu kendini semtine. Serencebey’e, Balık pazarına, Köyiçine.
Semtteki sokak hayvanlarına tek tek kimlik çıkartacak kadar onlara düşkün, “Beşiktaş dışında özel hayatım yoktur” diyecek kadar semtine ve siyah beyaz renklere bağlıydı. Mahallesiyle, futbolla, tribünlerle kurduğu ilişkiyi hayatının merkezine oturttu ve hayatı boyunca Şeref Bey’den, Baba Hakkı’dan, Süleyman Seba’dan öğrendiği Beşiktaş değerlerine hiç ihanet etmedi. Efsane Başkan Süleyman Seba’nın “Beşiktaş şampiyon olsun, maç kazansın, kupa kaldırsın diye tutulmaz. Beşiktaşlılık bir değerler manzumesidir.” ifadesi belki de Optik Başkan’ın Beşiktaşlılığını da şekillendiren bir tanımdı.
Bu özel insanın hatırasını yeniden tasarlarken O’nun semtine, bir anlamda ‘yer’e olan bağlılığını anlatmanın en iyi yönteminin ‘yer’in kendisinden yola çıkmak olduğunu düşündük. Mezar’ın kendisi hem fiziksel hem de duygusal anlamda ebedi bir aidiyeti simgelerken biz de Beşiktaş semtine duyulan bu sonsuz aidiyetin tasarımda kilit unsur olmasını hedefledik.
Kütle Oluşum Şeması
‘Yer’ kavramından hareketle; tasarımın ana fikrini Beşiktaş semtinin topoğrafyası oluşturmaktadır. İnönü Stadı’nın topoğrafyayla kurduğu eşsiz ilişki tasarımı da şekillendirmiştir. Kadırgalar Caddesi boyunca uzanan vadi, ve iki yanında yer alan Maçka ve Gümüşsuyu sırtları soyutlanarak mezarın ana formunu oluşturan kırıklı iki bazalt kütleye dönüşmüştür. Bu iki ana kütle asimetrik şekilde tasarlanmıştır. İnönü Stadı’nın Dolmabahçe ile birlikte açıldığı Boğaz kesiti ise tasarıma, mezarın ön cephesi boyunca uzayan kuş suluğu olarak yansımıştır. Mezarın toprak bölümü ise suluk boyunca sağ tarafa doğru uzatılarak Dolmabahçe Caddesi’nin İnönü Stadı ile kurduğu ilişkiye referans verilmiştir.
Optik Başkan’ı semte olan sevgisiyle tanımlarken, tribün içerisindeki lider konumunu ve her daim binlerce Beşiktaş taraftarının içerisinde yer aldığını da unutmamak gerekiyordu. Beşiktaş taraftarlarının klasikleşmiş şekilde ‘Çarşı’da toplanarak Dolmabahçe Caddesi boyunca kalabalıklar halinde stada yürümeleri , bu ritüelin ortaya çıkardığı görsel etki, tribünlerde on binlerce taraftarın ortaya çıkardığı dinamizm, tasarımın bir diğer önemli parçası olan bitki seçimini şekillendirdi.
Optik Başkan’ın ait olduğu Beşiktaşlı on binleri temsil etmesi için, aynı zamanda da daimi bir hareketle hep o dinamizm hissini yansıtması için çim ailesinden Pennisetum veya benzeri otsu bitkiler tercih edilmiştir.
30cm yüksekliğinde bir bazayla beraber tasarlanmış olan iki ana kütlenin masif bazalt bloklardan yapılması ve yüzeyinin patlatma veya çekiçleme tekniğiyle doğal bir dokuda bırakılması düşünüldü. Ortada bırakılan geniş toprak bölümden ise mezara müdahale edilebilecektir. Mehmet Işıklar ve annesi Nurten Işıklar’ın isimleri ve diğer bilgiler hem bazanın ön yüzünde hem de ana kütlelerin üzerinde yer alacaktır.
Ölümün bazıları için bir son olmadığı gerçek. Optik Başkan’ın hala Beşiktaş tribünlerinde, Çarşı’da, Gezi’de anılıyor, karşımıza çıkıyor olması bu gerçeği bir kez daha hatırlatıyor.
Rahat uyu yufka yürekli Holigan.
Plan
Ön Görünüş
Kesit 1
Kesit 2
Sol Görünüş
Sağ Görünüş
Arka Görünüş
Maket Fotoğrafı
Maket Fotoğrafı
Maket Fotoğrafı
