ÜÇ GÜZELLER ÖZELİNDE BİR KAPADOKYA ÖNERİSİ

2015, Öneri Proje

Proje Ekibi: İlgi Karaaslan, Mert Ayaroğlu, Özge Baysaling

Kapadokya’nın kırılgan bir coğrafya olduğu aşikar. Diğer tüm kırılgan coğrafyalar gibi el üstünde tutulmayı, özenle davranılmayı, üzerine titrenmesini hak ediyor. Öte yandan, gündelik hayat içerisinde ise bu kırılganlık ile tezat yaratacak şekilde hoyratça kullanılan, hırpalanan da bir alan Kapadokya. Kitlesel turizm baskısına cevap verecek sağlıklı donatılara sahip olamayan, mekansal ve altyapı ihtiyaçları yerel halk veya kullanıcılar tarafından derme çatma şekilde çözülmeye çalışılan, Cumhuriyet tarihinin kentsel gelişme problemlerini birebir yaşarken, modern hayat veya kent yaşamı olgusuna cevap veremeyerek oradan oraya savrulmuş bir değerler bütünü.

^{Üç Güzeller Bölgesi ve Öneri Modüller}

Niteliksiz mimarlık üretiminin en fazla göz önünde olduğu alanların başında da çoğunlukla turistik faaliyetin yoğunlaştığı günübirlik kullanım alanları gelmektedir. Paşabağları, Üç Güzeller, Cevizlibağ gibi bölgelerde varolan niteliksiz ticari üniteler ve bu alanların küçük ölçekli planlamalarındaki başıboşluk, bölgede sürekli yüz yüze gelinen bir olumsuzluk haline gelmiştir. Bu alanların ağırlıklı olarak kitlesel turizm faaliyetleri için kullanılıyor olması sorunları yaratan temel etken olmakla birlikte, kısa vadede kitle turizmi stratejisinin değişmesi olası görünmemektedir. Kitle turizmi yaklaşımının bir parçası olarak bölge insanının yarattığı gündelik çözümler ne yazık ki bir gerçeklik olarak karşımızda durmaktadır. Kendiliğinden oluşmuş bu kullanım şekline karşı en idealist tavır söz konusu kırılgan noktaların her türlü yoğun insan ve araç trafiğinden ve yapılaşmadan arındırılması olsa da mevcut durumda bu tavrın karşılık bulmadığı açıktır. Bu açıdan bakıldığında süregiden ticari ve turistik aktivitelere en sağlıklı fiziksel altyapı sistemini sağlamak ve olabildiğince planlı bir kullanım şekli önermek bölgeye fayda sağlayabilecek bir yaklaşım olarak görünmektedir.

^{Modüler Birimler Oluşum Şeması}

Üç Güzeller, bu sorunlu durumun en doğrudan yaşandığı yerlerden biridir. Ziyaretçilerin çok kısa süreler için durakladığı ve bu duraklama anlarından ticari olarak fayda sağlamanın temel kaygı olduğu alanda, satış üniteleri plansız ve bağlamından kopuk bir şekilde oluşturulmuştur.

^{Vaziyet Planı}

Önerimiz ile, kısa vadede değişmesi mümkün görünmeyen bir arz-talep ilişkini ve bu ilişkinin ortaya çıkardığı mekansal ihtiyaçları, bağlamına olabildiğince uygun şekilde çözerek hem yerel halkın talep ettiği alanlar oluşturulmakta hem de “geçici” kullanıcı diyebileceğimiz ziyaretçilerin daha kaliteli ve muhtemelen uzun süreli vakit geçirmeleri sağlanmaktadır.

Tasarımda modüler satış, yeme içme ve tuvalet birimleri Üç Güzeller özelinde bölgeye adını veren üç adet peri bacısının aksında lineer olarak yerleştirilmiş, yol cephesiyle arasına tüm birimlere hizmet verecek olan depo birimleri ile tampon bölge yaratılmıştır. Kendi entegre oturma alanları ile tasarlanan yeme içme birimleri vadi manzarasına yönelecek şekilde ana akstaki yırtıklara yerleştirilmiş mevcut seyir terası alanı genişletilerek birimlerle ilişkili hale getirilmiştir. Yırtıkların karşı noktasında ise tuvalet birimleri çözülmüştür.